Dziś obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Pamięć ta przetrwała też na Jasnej Górze. Jest pielęgnowana zarówno dzięki pamiątkom w Kaplicy Pamięci Narodu, jak i dzięki pielgrzymkom jak między innymi Zlot Gwiaździsty Motocyklistów uczestniczących w Rajdzie Katyńskim.
Rok 2025 jest Rokiem Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejsc. „Sejm ustanawiając rok 2025 Rokiem Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejsc przypomina ich jako żywe postaci reprezentujące wolną Polskę – suwerenne, dumne państwo” – wskazano w uchwale. „W osiemdziesiątą piątą rocznicę rosyjskiej zbrodni dokonanej na polskich bohaterach w Katyniu, Charkowie, Miednoje, Bykowni i innych nieodkrytych jeszcze miejscach, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia jako patronów roku 2025 wszystkich z blisko 22 tysięcy oficerów i przedstawicieli polskiego państwa pomordowanych na mocy rozkazu Kremla z dnia 5 marca 1940 roku” – podkreślono.
W maju 2022 roku na Jasnej Górze otwarto Golgotę Wschodu, gdzie też znajduje się Kaplica Jasnogórskiej Matki Pojednania. To miejsce upamiętniające miliony Polaków, ofiary Rosji carskiej i totalitaryzmu sowieckiego, i niosące przesłanie o niezłomności ludzkiego ducha, przebaczeniu i wierze we wstawiennictwo Matki Bożej. Miejsce pamięci powstało w kazamatach Bastionu św. Barbary, zabytkowego obiektu z długą i symboliczną historią. To część jasnogórskich fortyfikacji. Twórcą pojęcia "Golgota Wschodu" jest św. papież Jan Paweł II, który doświadczył, podobnie jak jego rodacy, dwóch totalitaryzmów nazistowskiego i komunistycznego. Najbardziej znaną cząstką "Golgoty Wschodu" jest właśnie zbrodnia katyńska. Przez wiele dziesięcioleci pojęcie to otoczone było szczelnym murem milczenia, który próbował zburzyć ks. prał. Zdzisław Peszkowski, cudownie ocalony więzień Kozielska. Ten pierwszy kapelan Rodzin Katyńskich zainicjował powstanie na Jasnej Górze tego muzeum Golgoty Wschodu i pierwszego w Polsce Pomnika Ofiar Deportacji Sowieckich. Także dzięki jego inicjatywie od 1990 roku na Jasną Górę pielgrzymowały Rodziny Katyńskie, którym Ojciec Święty Jan Paweł II zaproponował narodowe sanktuarium jako miejsce przebaczenia i pojednania.
Anna Rastawicka z zarządu Fundacji "Golgota Wschodu" i wykonawca jego testamentu podkreśla, że ks. Peszkowski był orędownikiem przebaczenia i pojednania, ale także wielkim obrońcą prawdy o zbrodni katyńskiej i polskiej Golgocie Wschodu. - Niektórzy mówili, po co jeszcze przypominać o tym męczeństwie, po co mówić o ofiarach, trzeba iść do przodu. Tymczasem ks. prałat mówił z jednej strony o przebaczeniu, o pojednaniu, ale też upominał się o prawdę, pamięć i prawo – zauważa Rastawicka.
Na Jasnej Górze przez prawie 50 lat w tajemnicy przechowywano szklaną urnę z krzyżem i napisem 'Katyń' oraz fragmenty mundurów z żołnierskich mogił i guzik z orzełkiem wieńczącym urnę z Miednoje. Zachowane są one w Kaplicy Pamięci Narodu.
Do miejsc kaźni należących do 'Golgoty Wschodu' nawiązuje też znajdujące się na jasnogórskim dziedzińcu, przed Kaplicą Matki Bożej, Epitafium Smoleńskie, które upamiętnia wszystkie ofiary katastrofy lotniczej z 2010 r. W głównej części monumentu widnieje las nawiązujący do mogił Polaków w Smoleńsku, Kozielsku, Starobielsku, Miednoje i Katyniu. Pielgrzymi wychodzący z Kaplicy Matki Bożej często zatrzymują się przy tablicy na chwilę modlitwy.
Na Jasną Górę co roku zjeżdżają się także motocykliści, którzy w ramach Rajdu Katyńskiego pielęgnują historię Polaków na „nieludzkiej ziemi”. Spotkania jasnogórskie w ramach Motocyklowego Zlotu Gwiaździstego im. ks. prał. Zdzisława Jastrzębiec Peszkowskiego to nie tylko modlitwa, ale także okazja do pomocy Polakom na Kresach, a teraz ludności ukraińskiej dotkniętej rosyjską agresją. Kolejny taki zjazd odbędzie 27 kwietnia br.
Hołd zamordowanym przez NKWD oddają także uczestnicy pielgrzymek Sybiraków czy konkursów patriotycznych np. „Zaduszki Katyńskie”.
Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej przypada 13 kwietnia, ponieważ właśnie w tym dniu 34 lat temu Związek Sowiecki przyznał się do zbrodni katyńskiej udostępniając dokumenty z wykazem ofiar.
Sejm uchwalając Rok Polskich Bohaterów z Katynia, Charkowa, Miednoje, Bykowni i innych miejsc, przypomniał, że „zbrodnia ludobójstwa, której dokonano wiosną 1940 roku, jest bezprzykładnym w historii mordem na przedstawicielach polskiej inteligencji i elit państwowych. Kłamstwo, że zbrodni tej dokonali Niemcy, było fundamentem PRL i zainstalowania na ziemiach polskich moskiewskich władz. Prawda o tej zbrodni stała się inspiracją wolnościowych dążeń Polaków i jest fundamentem wolnej Polski”.
Mirosława Szymusik
